Vurgun hastalığı olarak da bilinen dekompresyon hastalığı temelde solunum gazı olarak hava kullanarak yapılan dalışlarda görülen bir dalış hastalığıdır. Bunun yanında basınçlı tünel işçilerinde görülen Caisson Hastalığı’da bir dekompresyon hastalığıdır.
Hastalığın nedeni, kullanılan solunum gazı içerisindeki nitrojen gazının derine inildikçe artan basınç nedeniyle kanda çözünmesi, ancak yüzeye çıkarken çözünmüş kanda olan bu gazın hızlı bir şekilde atılamayarak damar ve vücut dokuları içinde hava kabarcıkları oluşturmasıdır. Oluşan bu gaz kabarcıkları bulunduğu yere göre çeşitli semptom ve bulgulara neden olmaktadır.
Hastalık basit olarak 2 tipte incelenir:
Tip1 Dekompresyon Hastalığı: Eklem ağrısı, ciltte döküntüler gibi basit semptomlar görülür.
Tip2 Dekompresyon Hastalığı: Daha ciddi olan nörolojik semptomlar ve hatta ölüm görülebilmektedir.
Hastalığın tanısı anamnez (hastanın hikayesi) ve yapılan fizik muayene ile konur.
Tanı konduktan sonra hastanın vakit kaybetmeden en yakın basınç odasına ulaştırılarak tedavi edilmesi gerekir. Hastanın tedavi için transferi sırasında bilinmesi gereken konulardan biri yolculukta irtifaya çıkılmasının hastalık tablosunun kötüleşebileceğidir. Şayet hasta havayoluyla transfer sağlanacaksa kabin basıncının 300 metreyi aşmayacak şekilde ayarlanması tercih edilir.
Tedavisinde hastanın basınç odası içine alınarak dekompresyon hastalığı için geliştirilmiş olan çeşitli tedavi tablolarının uygulanması esastır. Sualtı Hekimliği ve Hiperbarik Tıp Uzmanı hastalığın ciddiyetine göre farklı tedavi tablolarından uygun olan birini seçerek hastaya uygular.
İlk yardımda, hastaya basınç odasına ulaşıncaya kadar geçen sürede oksijen verilmesi ve gerekiyorsa ilk yardımın temel uygulamaları olan A (Airway – hava yolu açıklığının sağlanması), B (Breathing – solunumun sağlanması) ve C (Circulation – dolaşımın sağlanması) prensiplerinin uygulanması önemlidir.
SGK Sağlık Ödeme Tebliği’ne göre, “Dekompresyon Hastalığı” tanısı Hiperbarik Oksijen Tedavisi için ödeme kapsamındadır.