HBO Tedavisi

Hiperbarik Oksijen Tedavisi

Hiperbarik Oksijen Tedavisi(HBOT): Kontrollü basınc altında ve belirli bir süre içinde(1,5 -2 saat) %100 oksijen uygulanan bir tedavi yöntemidir. Soluduğumuz normal havada %21 oksijen , %78 nitrojen(azot) ve %1 karbon dioksit ve diğer gazlar vardır.

Dünyamız Atmosfer denilen bir hava tabakasıyla sarılıdır. Bu hava tabakasının bir ağırlığı vardır. Buna Atmosferik Basınç denir. Bu basıncın bir santimetre kareye olan ağırlığı 760 milimetre bir cıva sütununun ağırlığına eşittir ve buna bir BAR ya da bir (ATMOSFER) denir. Normal koşullarda yani 1 atmosferik basınçta, oksijen kanda bulunan ve kana rengini veren al yuvarlaklarla birleşir ve kan dolaşımı vasıtasıyla hücrelere ulaşır ve onların faaliyetlerini sürdürmesini sağlar . Kan al ve ak yuvar dediğimiz hücrelerden ve bunların içinde yüzdüğü serum denilen bir sıvıdan oluşur. Normal koşullarda ve 1 atmosferik basınçta serumda oksijen yok denecek kadar azdır. Basınç altında %100 oksijen verildiğinde ise, serumda, organizmanın tüm hücrelerinin ihtiyaçlarını karşılayacak miktarda oksijen bulunur. Kan, atar(arter) ve toplar(ven) damarlar dediğimiz bir boru sisteminde dolaşır. Kılcal damarlarla organizmanın en ücra köşelerine ulaşır. Kanda bulunan, al ve ak yuvarların( eritrosit ve lökosit) bir çapı vardır ve çaplarından daha dar olan kılcal damarlardan geçemezler. Ayrıca herhangi bir nedenle tıkalı olan bir damardan da tıkacın ötesine geçemezler. Buna mukabil sıvı olan serum ise her yere sızabilir. İşte HBOT ile seruma geçen bol miktardaki oksijen kanın ulaşamadığı bölgelere sızarak oradaki hücrelerin hayati faaliyetleri için gerekli olan oksijeni sağlar.

Ayrıca oksijen, mikroplarla savaşan ak yuvarların(lökositlerin) gücünü artırarak bağışıklık sistemini de güçlendirmiş olur. Oksijen bir çok mikrobu öldürdüğü gibi, kangrene neden olan ve sadece oksijensiz ortamlarda yaşayabilen mikropları yok eder.

Oksijen antibiyotiklerin etkilerini artırır, yeni kılcal damarların oluşumunu sağlar ve zedelenmiş dokuların tamirinde rol oynayan kök hücrelerin oluşumunu tetikler. Oksijen herhangi bir nedenle meydana gelen ödemleri çözmede ve ödemlerin artmasını önlemede etkin rol oynar. İşte HBOT serumu oksijenle zenginleştirerek kanın ulaşamadığı hücrelere ulaştırır ve bu hücrelerin canlı kalmalarını sağladığı gibi oksijenin yukarda sayılan etkilerinden de yararlanmalarını sağlar. Bu da HBOT nin pek çok hastalıkta ve organizmanın gücünü artırmada kullanılmasına neden olmuştur.

HBOT, tüm dünya ülkelerinde geniş çapta uygulanan yasal bir tedavi yöntemidir. Halen bir çok hastalıkta HBOT etkisi yoğun bir şekilde araştırılmakta ve sonuçları saygın bilim dergilerinde yayınlanmakta ve kongrelerde sunulmaktadır.

HBOT Nasıl Uygulanır?

Hiperbarik Oksijen Tedavisi (HBOT) basınç odası veya basınç kabini adı verilen ve bu amaca uygun olarak üretilmiş tıbbi cihazlar aracılığıyla uygulanır. Basınç odaları tek kişilik veya çok kişilik olarak dizayn edilebilirler. Merkezimizde halen 13+2 hasta kapasiteli çok kişilik basınç odası bulunmaktadır.

Basınç odası içerisinde hastalarımız oksijeni HBOT için uygun maske veya başlık aracılığıyla solurlar.

HBOT almasında fayda göreceği düşünülen ve merkezimize başvuran hastalarımız uzman doktorlarımız ve sağlık personelimiz tarafından şikâyetleri göz önüne alınarak muayeneye alınırlar. Hastanın daha önce aldığı tedaviler ve HBO tedavisinden beklenen faydalar değerlendirilir.

HBOT uygulaması sırasında hastalarımızın sakin bir şekilde oksijen solunması yeterlidir. Solunan oksijen akciğerlerimizden dolaşım sistemine geçerek tüm vücutta yayılacak ve sorunlu bölgeye ulaşacaktır.

Hastalar tedavi için pamuklu kıyafetler giyerler. Hastaların yanlarında bulunan, basınçtan etkilenebilen ve kolay tutuşabilen (saat, çakmak, dolma kalem, cep telefonları,  elektronik cihazlar, parfüm, yağlı krem, gazete, dergi ve kitap gibi) malzemeler basınç odası dışında bırakılır ve kilitli dolaplara konur. Hastalara basınç değişmelerine karşı uygulayabilecekleri kulak eşitleme yöntemleri anlatılıp öğretilir.

Seans boyunca hastalar, kabin kontrol panelindeki monitörlerle ve kabin pencerelerinden izlenerek dahili hoparlör sistemi ile sürekli iletişim sağlanır.

HBOT’un Etki Mekanizmaları Nelerdir?

Hiperbarik Oksijen Tedavisi (HBOT) temel olarak iki yol aracılığıyla etkisini göstermekle beraber, yüksek oksijen seviyeleri kendi alt dallarına ayrılmaktadır:

1.Basıncın direkt etkisi

Bu etki gazların basınç ve hacim ilişkisinden kaynaklanır. Basitçe açıklandığında, basınç arttıkça gaz hacmi küçülmektedir. Bu durumda basınç odası içerisinde basınç arttıkça, dekompresyon hastalığı (vurgun), dalışa veya tıbbi uygulamalara bağlı olarak gelişen arteryal gaz embolisi (damar içine gaz kaçması) ve gaz üreten mikroorganizmalar (mikroplar) nedeniyle doku içinde oluşan gaz baloncuklarının hacimleri küçülerek ve bir süre sonra yok edilerek basıncın direkt etkisinden yararlanılmaktadır.

2.Yüksek oksijenasyonun etkisi

-Anti-toksik etki

Bu özellik karbonmonoksit (soba,şofben vb), siyanid, hidrojen sülfid, karbontetraklorid zehirlenmeleri ve Clostridial myonekrozda (gazlı gangren) alfa toksin inhibisyonunda rol oynar.

-Anti-ödem etki

HBOT oluşturduğu yüksek oksijen seviyelerinin bir sonucu olarak vazokonstriksiyon (damarların    kasılması) yapmaktadır. Bu reaksiyon dokuda ödeme neden olan sıvının damar içine geri dönmesini ve ödemin azalmasını sağlar. Ayrıca oluşan yüksek oksijen seviyeleri artmış olan damar geçirgenliğini azaltarak dokuya sıvı kaçmasını önler ve ödemin azalmasına yardımcı olur.

-Anti-mikrobiyal etki

HBOT bazı mikroorganizmalar üzerine bakterisid (öldürücü), bazılarına ise bakteriyostatik (çoğalmasını durdurucu) etkiler yapar. Aynı zamanda mikroorganizmalar üzerine olan bu direkt etkileri yanında çeşitli antibiyotik gruplarının mikroplar üzerine olan etkinliklerinin artmasını sağlar. Oluşturduğu yüksek oksijen seviyeleriyle, kişinin mikroplara karşı savunma hattını oluşturan hücrelerinin gücünü arttırır.

-Anti-hipoksik ve yara iyileşmesi üzerine etki

Yara bölgesinde yeterli oksijenin bulunmaması yara iyileşmesini geciktirmekte/engellemektedir. Düşük oksijen nedeniyle, yara iyileşmesinde rolü olan hücreler sentezlemeleri gereken molekülleri sentezleyememektedirler. HBOT, iyileşmeden sorumlu hücrelerin ihtiyacı olan oksijeni yara bölgesine ulaştırmakta ve iyileşme için gerekli moleküllerin sentezlenmesini sağlayarak yaranın kapanmasına yardımcı olmaktadır.