Radyasyon Nekrozları

Çeşitli sebeplerle radyoterapi gören hastaların bir kısmında uygulanan radyoterapinin dozuna, hastanın kendine ait özelliklerine ve radyoterapinin uygulandığı bölgeye göre çeşitli komplikasyonlar (istenmeyen etkiler) gelişebilmektedir. Bu etkiler radyoterapi sonrası erken dönemde olabildiği gibi radyoterapi uygulandıktan oldukça uzun süre sonra da ortaya çıkabilmektedir.

Radyoterapi uygulanan bölgede hipovasküler (az damarlı), hipoksik (düşük oksijenli) ve hiposellüler (az hücreli) bir doku oluşabilmekte ve oluşan bu doku normal vücut dokularıyla karşılaştırıldığında daha kırılgan olmaktadır. Küçük travmalar bu dokularda yara ve nekroza (doku ölümüne) neden olabilmektedir.

Hiperbarik Oksijen Tedavisi radyoterapiye bağlı sistit (mesane – idrar torbası etkileri), proktit (barsak etkileri), osteonekroz (kemik nekrozu) ve dermatit (cilt etkileri – yaraları) durumlarında başarılı bir şekilde uygulanmaktadır. Bu etkilerini hipovasküler alanlarda yeni kılcal doku oluşumunu arttırıcı etkisi, yüksek oksijen seviyeleri sağlayarak hipoksik olan dokuyu normoksik ve hatta hiperoksik hale getirmesi, varsa bölgedeki ödemi çözerek dokuların oksijenasyonun arttırarak ve hasarlı hücrelerin sağlıklı hücrelerle yer değiştirmesini sağlayacak ortamın oluşturulmasıyla yapmaktadır.

Hiperbarik oksijen radyasyona bağlı hasarlar açısından iki yönlü kullanılabilir. İlki radyasyonun etkisi ortaya çıkıp herhangi bir yara yada nekroz oluşması durumunda kullanılması, diğeri ise radyoterapi alanına uygulanacak herhangi bir cerrahi işlem veya diş çekimi öncesinde ilgili alanın işleme hazırlanması içindir. Literatürde hazırlık aşamasında uygulanan Hiperbarik Oksijen Tedavisini takiben yapılan cerrahi işlem veya diş çekiminden sonra bir süre daha Hiperbarik Oksijen Tedavisi uygulanmasının hastada komplikasyon riskini azalttığı bildirilmektedir.

SGK Sağlık Ödeme Tebliği’ne göre, “Radyasyon Nekrozları” tanısı Hiperbarik Oksijen Tedavisi için ödeme kapsamındadır.