Hiperbarik Oksijen Tedavisi (HBOT) temel olarak iki yol aracılığıyla etkisini göstermekle beraber, yüksek oksijen seviyeleri kendi alt dallarına ayrılmaktadır:
- Basıncın direkt etkisi
Bu etki gazların basınç ve hacim ilişkisinden kaynaklanır. Basitçe açıklandığında, basınç arttıkça gaz hacmi küçülmektedir. Bu durumda basınç odası içerisinde basınç arttıkça, dekompresyon hastalığı (vurgun), dalışa veya tıbbi uygulamalara bağlı olarak gelişen arteryal gaz embolisi (damar içine gaz kaçması) ve gaz üreten mikroorganizmalar (mikroplar) nedeniyle doku içinde oluşan gaz baloncuklarının hacimleri küçülerek ve bir süre sonra yok edilerek basıncın direkt etkisinden yararlanılmaktadır.
- Yüksek oksijenasyonun etkisi
- Anti-toksik etki: Bu özellik karbonmonoksit (soba,şofben vb), siyanid, hidrojen sülfid, karbontetraklorid zehirlenmeleri ve Clostridial myonekrozda (gazlı gangren) alfa toksin inhibisyonunda rol oynar.
-
- Anti-ödem etki: HBOT oluşturduğu yüksek oksijen seviyelerinin bir sonucu olarak vazokonstriksiyon (damarların kasılması) yapmaktadır. Bu reaksiyon dokuda ödeme neden olan sıvının damar içine geri dönmesini ve ödemin azalmasını sağlar. Ayrıca oluşan yüksek oksijen seviyeleri artmış olan damar geçirgenliğini azaltarak dokuya sıvı kaçmasını önler ve ödemin azalmasına yardımcı olur.
-
- Anti-mikrobiyal etki: HBOT bazı mikroorganizmalar üzerine bakterisid (öldürücü), bazılarına ise bakteriyostatik (çoğalmasını durdurucu) etkiler yapar. Aynı zamanda mikroorganizmalar üzerine olan bu direkt etkileri yanında çeşitli antibiyotik gruplarının mikroplar üzerine olan etkinliklerinin artmasını sağlar. Oluşturduğu yüksek oksijen seviyeleriyle, kişinin mikroplara karşı savunma hattını oluşturan hücrelerinin gücünü arttırır.
-
- Anti-hipoksik ve yara iyileşmesi üzerine etki: Yara bölgesinde yeterli oksijenin bulunmaması yara iyileşmesini geciktirmekte/engellemektedir. Düşük oksijen nedeniyle, yara iyileşmesinde rolü olan hücreler sentezlemeleri gereken molekülleri sentezleyememektedirler. HBOT, iyileşmeden sorumlu hücrelerin ihtiyacı olan oksijeni yara bölgesine ulaştırmakta ve iyileşme için gerekli moleküllerin sentezlenmesini sağlayarak yaranın kapanmasına yardımcı olmaktadır.