Periferik vasküler hastalık (PVH), kalbi ve beyni besleyen arterler dışındaki damarlarda, özellikle bacak damarlarında daralma veya tıkanma ile karakterize edilen bir hastalıktır. Bu durum, ateroskleroz (damar sertleşmesi) gibi çeşitli faktörlerden kaynaklanabilir. PVH, bacaklarda ağrı, kramp, uyuşma ve yara iyileşmesi zorluğu gibi semptomlara neden olabilir. Şiddetli vakalarda gangren ve amputasyon bile meydana gelebilir.
PVH’nin risk faktörleri şunlardır:
- Sigara içmek: Sigara içmek, PVH’nin en önemli risk faktörlerinden biridir.
- Yüksek tansiyon: Yüksek tansiyon, damarlara zarar verebilir ve PVH riskini artırabilir.
- Yüksek kolesterol: Yüksek kolesterol seviyeleri, aterosklerozun gelişmesine ve PVH’ye yol açabilir.
- Diyabet: Diyabet, sinir ve damarlara zarar verebilir ve PVH riskini artırabilir.
- Obezite: Obezite, PVH riskini artırır.
- Aile öyküsü: Ailede PVH öyküsü olması PVH riskini artırır.
- Yaş: Yaşlandıkça PVH gelişme riski artar.
PVH’nin belirtileri şunlardır:
- Bacaklarda ağrı: Ağrı, özellikle yürürken veya merdiven çıkarken daha belirgin olabilir ve dinlenme ile hafifleyebilir.
- Bacaklarda kramp: Kramplar genellikle geceleri veya sabah erken saatlerde ortaya çıkar ve şiddetli olabilir.
- Bacaklarda uyuşma ve karıncalanma: Uyuşma ve karıncalanma, ayak parmaklarında veya alt bacaklarda başlayabilir ve yukarıya doğru yayılabilir.
- Yorgunluk: Bacaklarda yorgunluk hissi, kısa mesafeler yürüyüşle bile ortaya çıkabilir.
- Ciltte renk değişikliği: Bacaklarda solukluk veya mavimsi bir renk değişikliği olabilir.
- Yara iyileşmesi zorluğu: Bacaklarda oluşan yaralar iyileşmekte zorluk çekebilir.
- Soğukluk: Ayaklarda ve alt bacaklarda soğukluk hissi olabilir.
PVH tanısı:
PVH tanısı, hastanın tıbbi geçmişi, fizik muayenesi ve çeşitli testler ile konulur. Bu testler şunları içerebilir:
- Ankle-Brakial Indeks (ABI): Bu test, bacaklardaki kan basıncını ölçerek damarlardaki daralmayı veya tıkanmayı değerlendirir.
- Doppler ultrason: Bu test, bacaklardaki kan akışını değerlendirmek için ses dalgalarını kullanır.
- Anjiyografi: Bu test, bacak damarlarının ayrıntılı bir görüntüsünü elde etmek için X-ışınları ve kontrast boya kullanılır.